1996
Γιατί το θυμόμαστε...
Επειδή το ποδόσφαιρο έχει πλέον γιγαντωθεί, η διοργάνωση διεξάγεται για πρώτη φορά στη «μαμά» του αθλήματος (Αγγλία) και φιλοξενεί, επίσης για πρώτη φορά, 16 ομάδες, οι οποίες χωρίζονται σε τέσσερις ομίλους των τεσσάρων, με προημιτελικά και την παρουσία ομάδων που γεννήθηκαν από την διάσπαση Σοβιετικής Ένωσης (Ρωσία), Γιουγκοσλαβίας (Κροατία) και Τσεχοσλοβακίας (Τσεχία), να δίνουν το παρών ως ανεξάρτητες πλέον. Το πρώτο τόσο «γεμάτο» Euro είναι το δεύτερο σε προσέλευση κόσμου, τόσο συνολικά (1.276.000 φίλαθλοι), όσο και σε μέσο όρο (41.158), πίσω μόνο από αυτό του 2012 σε Ουκρανία και Πολωνία. Αυτοί οι αριθμοί, βεβαίως, προκύπτουν από τα εισιτήρια που πωλήθηκαν, όχι όμως από την πραγματική παρουσία φιλάθλων, αφού ειδικά στην φάση ομίλων υπήρξαν πολλά ημί – άδεια γήπεδα. Η διοργάνωση, όμως, αποκτούσε πλέον ξεκάθαρα πολύ καλύτερη δυναμική, σε σχέση με το παρελθόν.
Ποιος το κατέκτησε
Η ομάδα που, περισσότερο από οποιοδήποτε άλλη, επιβεβαίωσε την ατάκα του Γκάρι Λίνεκερ ότι «στο τέλος νικούν πάντα οι Γερμανοί», έστω και αν έχουν υπάρξει δεκάδες εξαιρέσεις έκτοτε. Ο Μπέρτι Φογκτς, ο οποίος είχε διαδεχθεί τον παλιό του συμπαίκτη και παγκόσμιο πρωταθλητή το 1990, Φραντς Μπεκενμπάουερ, δεν είχε στη διάθεσή του τον τραυματία Λόταρ Ματέους και έδωσε το περιβραχιόνιο του αρχηγού στον Γιούργκεν Κλίνσμαν. Καθοδηγούμενα από τον Ματίας Ζάμερ, έναν ηγετικό – δυναμικό αμυντικό μέσο, που πλέον έπαιζε ως λίμπερο και λίγους μήνες αργότερα έκανε την έκπληξη παίρνοντας την «Χρυσή Μπάλα», τα Πάντσερ ξεχείλιζαν μαχητικότητα και αυταπάρνηση, αλλά στερούνταν ταλέντο, με λαμπρές εξαιρέσεις τύπου Χέσλερ, Σολ ή Κλίνσμαν. Η Γερμανία έκανε ποδαρικό με νίκη επί της απίστευτα ταλαντούχας Τσεχίας των Μπέργκερ – Πομπόρσκι, που άφησε εκτός συνέχειας την Ιταλία και, στον τελικό, αντάμωσε και πάλι με τους Τσέχους. Για να φτάσει εκεί, απέκλεισε στα προημιτελικά μια Κροατία που ήδη υποσχόταν πολλά (τερμάτισε τρίτη στο Μουντιάλ που ακολούθησε) και στα ημιτελικά, μέσω των πέναλτι, μία Αγγλία που έδειχνε ικανή να φτάσει μέχρι το τέλος, αλλά συνέχισε την «κατάρα» της από την άσπρη βούλα.
Οι Τσέχοι, οι οποίοι στον ημιτελικό πέταξαν έξω στα πέναλτι την Γαλλία του Ζιντάν (παγκόσμια πρωταθλήτρια δύο χρόνια μετά), προηγήθηκαν στον τελικό, ένιωσαν ότι αγγίζουν το όνειρο, αλλά υπολόγιζαν χωρίς τον Όλιβερ Μπίρχοφ. Ο ψηλόσωμος (1.91), περιορισμένου ταλέντου αλλά χαρισματικός γκολτζής, ο οποίος εργάζεται πλέον ως πετυχημένος τεχνικός διευθυντής στην εθνική ομάδα και το 2001 παντρεύτηκε την Κλάρα Σαλάντζι, την γυναίκα που οδηγούσε το αυτοκίνητο όταν σκοτώθηκε ο σύντροφός του, ο θρυλικός Ντράζεν Πέτροβιτς, είχε ραντεβού με την μοίρα του εκείνο το απόγευμα στο «Γουέμπλεϊ». Αρχικά, έστειλε το ματς στην παράταση και εκεί σημείωσε το πρώτο «χρυσό γκολ» (αποδίδεται καλύτερα ως «ξαφνικός θάνατος») στην ιστορία της διοργάνωσης, ένας κανονισμός που ευτυχώς, δεν είχε πολλά χρόνια ζωής, αφού θεωρήθηκε (ορθά) ως ένα αποτυχημένο πείραμα. Ο Βλάντιμιρ Σμίτσερ, ο οποίος δεν υπολόγιζε ότι η Τσεχία θα έφτανε τόσο μακριά, είχε προγραμματίσει τον γάμο του με την Παβλίνα μέσα στο Euro. Πήρε άδεια από τον προπονητή, ταξίδεψε στην Πράγα, παντρεύτηκε στο δημαρχείο και επέστρεψε εγκαίρως για τον τελικό, όπου πάντως έμεινε χωρίς… γαμήλιο δώρο.
Ποιοι παίκτες έλαμψαν
Ο Ματίας Ζάμερ, πάντα με το κεφάλι ψηλά και με τα ηγετικά του προσόντα να καλύπτουν άλλες από τις ατέλειές του, ήταν ο πρώτος παίκτης που αναδείχθηκε MVP σε τελική φάση Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος. Όχι άδικα, αφού ήταν το σημείο αναφοράς της πρωταθλήτριας Ευρώπης, η οποία στην κορυφαία 11άδα είχε τον εξπέρ στα πέναλτι τερματοφύλακα, Αντρέας Κέπκε και τον ακούραστο αμυντικό μέσο Ντίτερ Άιλτς, πολύτιμο συνεργάτη του Ζάμερ στο αμυντικό κομμάτι. Ο Κάρελ Πομπόρσκι, τον οποίο γνωρίσαμε (και θαυμάσαμε) στα αγγλικά γήπεδα, έστω και αν δεν έμελλε να λάμψει αργότερα στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, έδωσε το κάτι διαφορετικό, μαζί με τον χαρισματικό και απίστευτα αυτό – καταστροφικό Πολ Γκασκόιν, ο οποίος πέτυχε το γκολ του τουρνουά κόντρα στην Σκωτία. Ο Μπίρχοφ, παρά τα δύο του γκολ στον τελικό, δεν βρήκε θέση στην γραμμή κρούσης, η οποία βεβαίως διέθετε τρία «θηρία» όπως ο πρώτος σκόρερ του τουρνουά και της Premier League (Άλαν Σίρερ) και δύο ζωντανά σύμβολα του βαλκανικού ποδοσφαίρου: Ο Κροάτης Ντάβορ Σούκερ και ο Βούλγαρος Χρίστο Στόιτσκοφ.