Επειδή εισήγαγε στο ποδόσφαιρο μία εκτέλεση πέναλτι που έμελλε να μας χαρίσει έκτοτε απίθανα γκολ, αλλά και επικές γκάφες. «Ένα βράδυ, στον ύπνο μου, σκέφτηκα ότι αν “έσκαβα” την μπάλα, θα αιφνιδίαζα τον τερματοφύλακα, ο οποίος θα είχε πέσει σε μια γωνία και δεν θα μπορούσε να κάνει τίποτα για να το αποκρούσει», αποκάλυψε κάποτε για την έμπνευσή του Αντονίν Πανένκα. Και επέλεξε να το λανσάρει στο πιο καθοριστικό σημείο του τελικού μιας διοργάνωσης, που βάδισε στα επιτυχημένα χνάρια των δύο προηγούμενων, με προκριματική φάση με ομίλους και τελική με τέσσερις, στη Γιουγκοσλαβία, με την οικοδέσποινα, τις δύο φιναλίστ του προηγούμενου Μουντιάλ (Γερμανία και Ολλανδία) και την εξαιρετικά ταλαντούχα Τσεχοσλοβακία. Η μοναδική τελική φάση όπου και τα τέσσερα παιχνίδια πήγαν στην παράταση, στο αναμφίβολα πιο ανταγωνιστικό Euro της ιστορίας.

Ένα από τα μεγάλα αουτσάιντερ, η Τσεχοσλοβακία του Βάτσλαβ Γιέζεκ, με βοηθό τον μετέπειτα πολύ επιτυχημένο Γιόζεφ Βένγκλος. Μια ομάδα που συνδύαζε ταλέντο και σκληρή δουλειά, η οποία στον ημιτελικό σόκαρε το φαβορί, την Ολλανδία των Κρόιφ – Νέεσκενς (3-1 στη παράταση), σε ένα πολύ σκληρό ματς υπό καταρρακτώδη βροχή και με τρεις αποβολές, μία για τους Τσεχοσλοβάκους και δύο για τους Ολλανδούς (Νέεσκενς και Φαν Χάνεγκεμ). Η πρωταθλήτρια Δυτική Γερμανία, η οποία στον ημιτελικό λύγισε την Γιουγκοσλαβία στην παράταση (4-2) με χατ τρικ του Ντίτερ Μίλερ, ήταν το μεγάλο φαβορί του τελικού στο Βελιγράδι.

Οι Τσεχοσλοβάκοι όμως είχαν διαφορετική άποψη. Άντεξαν στην κανονική διάρκεια, αν και δέχθηκαν την ισοφάριση στο 89’ (2-2), δεν λύγισαν ούτε στην παράταση και στο πρώτο μεγάλο τουρνουά που κρίθηκε στα πέναλτι, πήραν έναν ιστορικό τίτλο με 5-3 και τελευταία εκτέλεση την μυθική του Πανένκα. «Δύο μήνες πριν ήξερα τι θα συμβεί. Ήμουν σίγουρος ότι θα φτάσουμε στον τελικό και θα πάρουμε το τρόπαιο στα πέναλτι, αλλά νόμιζα ότι θα ήταν με την Ολλανδία», είχε εξηγήσει ο Πανένκα, ο οποίος ζήτησε από τον Γιέζεκ να εκτελέσει το τελευταίο πέναλτι. «Επέλεξα αυτή την εκτέλεση, γιατί συνειδητοποίησα ότι ήταν ο πιο εύκολος και απλός τρόπος για να σκοράρω», θυμάται ο ήρωας μιας ολόκληρης χώρας, ο οποίος ίσως να είχε θεωρηθεί εθνικός προδότης από το κομμουνιστικό καθεστώς αν ο Ζεπ Μάιερ του είχε πιάσει το πέναλτι.

Έξι Τσεχοσλοβάκοι, τρεις Γερμανοί, ένας Ολλανδός και ένας Γιουγκοσλάβος συνέθεσαν την κορυφαία 11άδα. Μία σύνθεση που περιλάμβανε μεταξύ άλλων έναν 34χρονο, αναγεννημένο τερματοφύλακα (Ίβο Βίκτορ), έναν αρχοντικό αμυντικό (Ρούουντ Κρολ), τον σκληροτράχηλο στόπερ της πρωταθλήτριας (Άντον Όντρους) και τον «Κάιζερ» Φραντς Μπεκενμπάουερ (ο τελικός ήταν η 100ή διεθνής συμμετοχή του). Ο Πανένκα, πέραν του πέναλτι, υπήρξε ένας ξεχωριστός μπαλαδόρος οργανωτής που έφτασε μέχρι την Ραπίντ Βιέννης. Ο χαρισματικός σκόρερ Ζντένεκ Νέχοντα πέτυχε το γκολ πρόκρισης στον ημιτελικό κόντρα στην Ολλανδία, ενώ ο Ντίτερ Μίλερ έκανε το διεθνές του ντεμπούτο στον ημιτελικό και σημείωσε χατ τρικ (!), μετρώντας συνολικά εννέα γκολ σε 12 συμμετοχές με την Δυτική Γερμανία.